تحلیل اقتصادی تولید و بازاریابی محصول سیب زمینی در استان های کردستان و همدان (مطالعه موردی: شهرستان های قروه و بهار)

مطالعه حاضر به بررسی تولید و بازاریابی محصول سیب زمینی در استان های کردستان و همدان می پردازد. داده های مورد نیاز با استفاده از روش نمونه گیری نسبتی تصادفی طبقه بندی شده از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه جمع آوری گردید. اندازه نمونه تولیدکنندگان، عمده فروشی و خرده-فروشی به ترتیب بالغ بر 214، 65و 40 است. معیارهای حاشیه های بازاریابی، کارایی بازاریابی، توابع حاشیه و ضریب هزینه ی بازاریابی بررسی و برای تعیین رابطه تولید و تحلیل نحوه استفاده از نهاده های تولید در شهرستان بهار، تابع تولید ترانسلوگ و در قروه تابع تولید ترانسندنتال برآورد گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهد، در شهرستان قروه، سیب زمینی کاران نهاده های کود مرغی و آب را در حد منطقی تولید استفاده می کنند. میزان استفاده از عوامل تولیدی بذر مصرفی، کودشیمیایی و سموم از میزان بهینه بیشتر و در مورد نهاده ی نیروی کار کمتر از میزان بهینه می باشد. در شهرستان بهار سیب زمینی کاران نمونه که به صورت منطقی و بهینه از نهاده های تولید استفاده می کنند به ترتیب نهاده های بذر مصرفی 19/40 درصد، کود شیمیایی 88/58 درصد، کود مرغی 86/44 درصد، سموم 50/21 درصد، ساعات کار ماشین آلات 1/27 درصد، نیروی کار 90/65 درصد، آب 45/36 درصد می ‍باشد. ضریب هزینه بازاریابی برای مسیری که انتخاب شد در شهرستان قروه 59/26 تومان و در شهرستان بهار 65/20 تومان بدست آمد. کارائی فنی در هر دو منطقه از کارائی قیمتی بالاتر بدست آمد. تابع حاشیه بازاریابی الگوی اضافه بهاء، وجود رابطه ای مثبت و معنادار را بین قیمت خرده فروشی با حاشیه بازاریابی نشان داد. در نهایت، به منظور بهبود وضعیت بازاریابی محصول سیب زمینی ارائه خدمات بیشتر از سوی تعاونی های سیب زمینی کاران، ایجاد صنایع تبدیلی در این مناطق، اعطای تسهیلات و حمایت دولت از صادرکنندگان این محصول توصیه می شود.